لوپوس، نوعی بیماری خود ایمنی مزمن می باشد که پوست و اندام های داخلی از جمله سیستم عصبی را درگیر می کند.بیماری خود ایمنی، اختلالی در دستگاه ایمنی است که به اشتباه، سلول ها و بافت های بدن، مورد حمله سیستم ایمنی قرار می گیرد.
در ادامه با دکتر مهناز شکروی همراه باشید تا در مورد بیماری لوپوس ، علائم و راههای درمان آن اطلاعاتی را کسب نمایید.
بیماری لوپوس چیست؟
لوپوس یک بیماری خودایمنی است، که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت‌ها و اندام‌های خود حمله می‌کند. التهاب ناشی از لوپوس می‌تواند بر بسیاری از سیستم‌های مختلف بدن مانند مفاصل، پوست، کلیه‌ها، سلول‌های خونی، مغز، قلب و ریه تاثیر بگذارد. تشخیص لوپوس می‌تواند دشوار باشد، چرا که علائم و نشانه‌های آن مشابه بیماری‌های دیگری است، اما علامتی که لوپوس را از دیگر بیماری‌ها متمایز می‌کند، لکه‌ای شبیه بال پروانه در صورت که بر روی هر دو گونه ایجاد می‌شود، که در بسیاری از موارد لوپوس رخ می‌دهد. برخی افراد از بدو تولد مستعد ابتلا به لوپوس هستند، که توسط عفونت، برخی داروها یا حتی نور خورشید تظاهر پیدا می‌کند. در حالی که هیچ درمان قطعی برای لوپوس وجود ندارد، اما می‌توان علائم آن را کنترل کرد.
انواع بیماری لوپوس
وقتی مردم در مورد بیماری لوپوس صحبت می‌کنند، معمولاً منظورشان لوپوس سیستمیک است. اما چهار نوع لوپوس وجود دارند:
- لوپوس اریتماتوی سیستمیک که رایج‌ترین شکل لوپوس است.
- لوپوس پوستی، نوعی لوپوس که محدود به پوست است.
- لوپوس ناشی از دارو، بیماری شبه لوپوس ناشی از داروهای تجویز شده خاص.
- لوپوس نوزادی، یک بیماری نادری که مادر مبتلا به لوپوس، به نوزادش منتقل می‌کند.
علائم بیماری چیست؟
علائم لوپوس به طور گسترده در میان افراد متفاوت است. این علائم ممکن است به صورت ناگهانی با تب ناشی از بروز عفونت در بدن بروز کنند یا ممکن است در طی ماه ها و سال ها خود را نشان دهند و حتی ممکن است در زمانی که علائم در کم ترین حالت خود هستند فرد را با تشنج غافلگیر کند.
بیشتر افرادی که از این بیماری رنج می برند علائم خفیفی را نشان می دهند که عمدتا پوست و مفاصل را درگیر می کند اما علائم می تواند هر سیستم اندامی را تحت تاثیر قرار دهد. درد متناوب مفاصل (درد مفصلی) تا التهاب ناگهانی چندین مفصل ( پلی آرتریت حاد ) ، در حدود ۹۰ درصد افراد ظاهر می شود و ممکن است برای سال ها قبل از آنکه سایرعلائم ظاهر شود وجود داشته باشد ، راش ها شامل اریتمای پروانه ای شکل در بینی و گونه ها ، مشکلات تنفسی ، مشکلات قلبی ، نارسایی کلیوی ، لنفادنوپاتی ، بزرگی طحال ، کاهش هماتوکریت ، تهوع و اسهال در جدی ترین موارد دستگاه عصبی مرکزی نیز ممکن است درگیر باشد.
تشخیص
بر اساس گایدلاین ها دارا بودن ۴ علامت از علائم زیر منجر به شک پزشک به بیماری لوپوس می شود:
- ضایعات بر روی گونه ها
- ضایعات پوستی یا دیسکوئیدی
- حساسیت به نور
- زخم دهانی یا بینی
- آرتریت (التهاب مفصل) غیر فرسایشی
- پریکاردیت یا پلوریت
- اختلالات کلیه
- اختلالات عصبی
- اختلالات هماتولوژیک (خونی)
- اختلالات سیستم ایمنی
- مثبت شدن تست ANA
چه جنس و سنی بیشتر درگیر بیماری لوپوس می شوند؟
زنان از سن ۱۵ تا ۴۵ سال بیشترین افراد درگیر این بیماری هستند زیرا که سن باروری است و نقش عوامل هورمونی که سیستم ایمنی را بیشتر تحریک می کند. در فردی که سیستم ایمنی ضعیف تری دارد خودایمن ها سریعتر فعال می شوند و باعث بروز بیماری می شود.
زنان تقریبا ۹ برابر مردان دچار این بیماری می شوند. عوامل مختلفی باعث این امر شده که یکی از آنها ترشح هورمون استروژن و دیگری فعال بودن ژن هایی که در این بیماری نقش دارند در کروموزم های ایکس غیرفعال است.
درمان بیماری لوپوس
هیچ درمان قطعی و ثابت شده ای برای بیماری لوپوس وجود ندارد.
در تشخیص اولیه بیماری، علائم کنترل می شود و از آسیب دائمی و اختلال در بافت های بدن جلوگیری می شود.
تست های آزمایشگاهی، مانند آزمایش های منظم خون و ادرار برای تشخیص و کنترل این بیماری، الزامی می باشد.
هم چنین، از طریق آزمایش می توان شدت درگیری اعضای داخلی و میزان موفقیت درمان دارویی را معین کرد.
در این مرحله نیاز است، بیمار دوزهای بالای دارو را مصرف کند تا بیماری خفیف شود و رو به خاموشی برود.
داروها به صورت تزریقی و یا به صورت قرص مصرف می شوند.
داروهای ضد مالاریا و بیولوژیکی از جمله داروهایی است که برای بیماری لوپوس تجویز می شود.
چند توصیه به زنانی که با وجود بیماری لوپوس قصد بارداری دارند
در دوران بارداری به دلیل افزایش تغییرات هورمونی، این بیماری اندکی فعالتر می شود .کسی اجازه بارداری دارد که حتما ۶ ماه یا یکسال قبل بیماری او خاموش شده باشد و تحت درمان داروهایی باشد تا با مجوز پزشک بتواند باردار شود.
این بیماری باعث ترشح یکسری آنتی بادی می شود که ممکن است باعث سقط جنین شود پس حتما مادران پیش از بارداری، یکسری تست هایی انجام دهند. همچنین این مادران باید در دوران بارداری تحت کنترل یک روماتولوژیست و یک متخصص زنانی که فوق تخصص بارداری پرخطر دارد، باشند.
جمع بندی
لوپوس بعنوان یک بیماری خود ایمن شناخته می شود.در بیماری های خودایمنی بدلیل بی نظمی هایی که در سیستم‌ایمنی وجود دارد ، بدن به سلول ها و بافت های سالم خود آسیب می رساند.
بیماری لوپوس می تواند بر بسیاری از بخش های بدن از جمله مفصل ها ، پوست ، کلیه ها، قلب، ریه، رگ ها و مغز تاثیر بگذارد.
نشانه ها و علایم این بیماری بسیار متنوع و در اشخاص مختلف کاملا متفاوت می باشد.
نشانه های شایع و اغلب مشترک در بسیاری از بیماران عبارت هستند از: خستگی شدید ،درد و ورم مفاصل ، تب بدون علت مشخص، جوش های پوستی و مشکلات کلیوی.
یکی از مشخصات بیماری لوپوس ، دوره ای بودن آن می باشد ؛ که شامل دوره های عود (شعله وری و بازگشت و بدتر شدن علائم و نشانه های بیماری) و دوره های خاموشی (کاهش و حتی بهبود کامل علایم بیماری) .
به طور کلی در حال حاضر، بیماری لوپوس با داروهای مناسبی که توسط پزشکان متخصص تجویز می شود به خوبی قابل کنترل است و با وجود این درمان های موثر اکثر بیماران لوپوس می توانند زندگی فعال و طبیعی داشته باشند.
سوالات خود را در بخش تماس با ما از دکتر مهناز شکروی بپرسید .
